Interview woonlocatie

Teamcoördinator Nadia vertelt over de meerwaarde van de woongroep.

-Hoe ben je ooit begonnen bij het woonteam?

Ik ben vijf jaar geleden bij Zorgbureau De Puzzel komen werken als ambulant begeleider en logeerhuismedewerker. Op dat moment was er nog geen woonvorm. Cliënten konden alleen in het weekend op het logeerhuis slapen, maar gingen doordeweeks terug naar huis. Met het ouder/volwassen worden van de cliënten ontstond de behoefte aan een plek waar jongeren langere tijd kunnen verblijven en waar ze begeleid worden richting het zelfstandig wonen. We zijn gestart met één client, toen nog op de locatie van het logeerhuis.  Een woonteam is samengesteld, zodat er altijd een vertrouwd gezicht voor de cliënt aanwezig was. Bij het verhuizen naar de huidige woonlocatie en het toenemen van het aantal bewoners op de groep, ben ik vervolgens teamcoördinator geworden.  Als teamcoördinator kijk ik naar de randvoorwaarden voor instroom, begeleid ik collega’s en draai ik zelf ook diensten, zodat ik weet waar er eventuele problemen ontstaan.

-Wat maakt het werk zo leuk?

Geen dag is hetzelfde. We starten met hoe een normale dag er voor iedereen uitziet. We begeleiden de jongeren in hun dagstructuur, zorgen dat ze ontbijten en medicatie innemen. We zorgen dat ze op tijd op hun afspraken komen en soms gaan we mee als dat nodig is of nemen contact op met school of een uitkeringsinstantie bijvoorbeeld.

Daarbij proberen we de jongeren te leren wat het inhoud om op zichzelf te wonen, zoals het omgaan met je financiën en het doen van huishoudelijke taken.

Voor een gemiddeld genomen iemand is het vanzelfsprekend om dit te doen, maar wij hebben jongeren die meer begeleiding nodig hebben en voor hun is dit niet vanzelfsprekend. Wij proberen ze mee te krijgen in de dagplanning en maken gebruik van bijvoorbeeld humor, het letterlijk voordoen of soms helpt het om een schema op papier te maken. Het werk is daarom heel divers.

Ook zorgen de acht jongeren voor een bepaalde groepsdynamiek. We moeten iedere keer opnieuw zoeken en inschatten naar wie er samen kunnen zitten en wie de informele leider is in de groep. Jongeren in een groep zijn anders. Individueel zijn ze goed aanspreekbaar en meewerkend. Maar als er een aantal uit de groep hun dag niet hebben, kan dit opeens omslaan en moet je alert blijven hoe je hierop insteekt.

Soms benoemen we heel bewust wat de grenzen zijn en soms neem je ze mee met een bakje thee en heb je een goed gesprek met elkaar.

 “Ze willen niet afwijken van andere leeftijdsgenoten en dat is heel begrijpelijk“

Bijna al onze jongeren vinden dat ze geen (extra) begeleiding nodig hebben. We merken dat ze geneigd zijn zichzelf soms te overschatten. Ze willen niet afwijken van andere leeftijdsgenoten en dat is heel begrijpelijk. Persoonlijk denk ik dat ze ergens diep van binnen wel beseffen dat hun leven niet helemaal gelijk loopt met iemand die thuis woont bij zijn/haar ouders. Het is daarom ook lastiger om aan doelen te werken die vanuit ons gesteld worden. Wij als begeleiders weten waar je als volwassene tegenaan kan lopen, maar onze jongeren zijn vaak nog niet zover.
De methodiek die wij gebruiken ‘oplossingsgericht werken’ sluit erg aan bij de belevingswereld van de jongeren, waardoor we nog meer de oplossingen bij hen kunnen laten.

 -Hoe ziet de woning eruit?

Als jongeren op intake komen, kunnen ze het bijna nooit vinden. Dit is precies de opzet van ons woonhuis. We willen niet dat onze locatie opvalt. Het ziet er dus gewoon uit als een herenhuis aan de buitenzijde, gelegen aan de rand van het centrum in Bergen op Zoom. We willen niet dat een ander denkt dat we een instelling zijn. We zijn voor onze jongeren een woonhuis waar ze zich geborgen mogen voelen.

Beneden is een gezamenlijke ruimte met woonkamer, keuken en een garage. Op de eerste en tweede etage zijn de slaapkamers en gedeelde badkamers. Daarnaast hebben we een ruime stadstuin.

“Het verschil tussen thuis en onze begeleiding is dat wij vaak wat losser erin staan en emotioneel neutraler kunnen reageren”

 

– Wie zijn de jongeren die doorgaans bij jullie komen? Welke problemen hebben deze jongeren?

We hebben doorgaans jongeren tussen de 16 en 20 jaar. Vaak is er sprake van een stoornis zoals autisme, maar ook komt ADHD/ADD voor en een normaal tot beneden gemiddeld intelligentieniveau.

Ze komen bij ons vanwege verschillende redenen, meestal omdat hun thuissituatie onvoldoende aansluit bij hun ontwikkelbehoeften. Daarnaast omdat het stukje zelfstandig runnen van een huishouden hen nog niet lukt. Ook op sociaal emotioneel vlak moeten zij vaak nog stappen zetten. Zo zien we problemen in de emotieregulatie of bij het (op)bouwen en behouden van een netwerk of werk.
Ze komen via diverse routes bij ons: soms vanuit een (gesloten) jeugdzorginstelling en worden dan overgeplaatst naar ons woonhuis.

Deze jongeren verwachten vaak meer vrijheid te krijgen. We zien dat hun valkuil is dat ze denken dat alles kan en ze geen verantwoording meer willen of hoeven af te leggen. Of ze dit niet hebben geleerd of dit bij de puberteit hoort, is lastig te zeggen. Echter een jongere onder de 18 blijft onze verantwoordelijkheid en wij moeten weten waar hij/zij is. Dit betekent dat ze bereikbaar moeten zijn en als ze elders willen afspreken, wij weten waar dit is en met wie. Een jongere van die leeftijd kan niet altijd de gevolgen overzien van wat hij/zij aan keuzes maakt, daar is onze begeleiding bij nodig.

Een andere route is vanuit het huis van ouders/verzorgers. Vaak zien we dat wanneer onze jongeren in de puberteit komen ouders/verzorgers vastlopen in de relatie. Vaak heeft het een aanloop gehad, waarbij er al problemen zijn geweest in de opvoeding, en de puberteit doet daar dan nog een schepje bovenop. Het is soms heel lastig voor hen om aan te geven dat het niet meer lukt, maar wat er speelt is wel wezenlijk.
De jongeren vinden vaak dat hun ouders/verzorgers zeuren en staan er in de basis er vaak wel achter dat ze bij ons komen wonen. Ergens in hun hart willen ze natuurlijk het liefst thuis wonen.
Het verschil tussen thuis en onze begeleiding is dat wij vaak wat losser erin staan en emotioneel neutraler kunnen reageren.

“We bieden ze daarbij veel geborgenheid: elke jongere krijgt een persoonlijk begeleider waar hij/zij bij aan kan kloppen en die hun doelen in de gaten houdt”

We zien dat onze jongeren een eigen rugzakje hebben vanuit hun verleden, soms een nare gezinssituatie of een pestverleden. Ze stoppen dit liever weg en willen zo normaal mogelijk door het leven. Wij proberen hier met ze over in gesprek te gaan en deze te koppelen aan alledaagse gebeurtenissen. De jongeren kunnen dan vaak ook wel zien dat hun gedrag ergens vandaan komt en dat ze daarmee nog aan de slag moeten. We bieden ze daarbij veel geborgenheid: elke jongere krijgt een persoonlijk begeleider waar hij/zij bij aan kan kloppen en die hun doelen in de gaten houdt.

-Wat willen jullie beogen om te bereiken met de jongeren?

Het doel is dat de jongeren binnen vier jaar zo zelfstandig mogelijk worden om vanuit ons door te stromen naar een woonplaats waar ze kunnen blijven. Dan kan je denken aan een langdurige (begeleid)woonlocatie of een huurwoning.

Daarbij is het nodig dat ze hun financiën op orde krijgen en het liefst over een dagbesteding of een baan beschikken. Daarnaast moeten ze sociaal emotioneel voldoende stabiel zijn en begrijpen hoe je een huishouden organiseert zoals schoonmaken, wassen maar ook reserveringen doen voor de vaste lasten. We hopen daarbij dat ze ook voldoende support vanuit hun omgeving weten op te bouwen.

-Wat vind je lastig in de begeleiding?

Vanuit de gemeentes zijn er verwachtingen en werken we met bepaalde doelen. Maar onze jongeren hebben nog veel te leren en kunnen niet altijd snel doorstromen, ze rijpen soms niet zo snel als een gemeente zou willen.
Het opzoeken van grenzen hoort ook bij het puber zijn en staan sommige doelen tijdelijk in de weg. Het is ook ergens gezond en normaal om begeleiders uit te proberen, maar dit komt niet altijd ten goede van de doelen. Dit kan soms wel eens wrijving geven met de verwachtingen van de maatschappij ten opzichte de inzet van zorg.

-Stel dat zulk soort woongroepen niet bestaan?

Dan vallen er veel jongeren tussen wal en schip. Deze doelgroep past niet (meer) in een gesloten groep en passen ook niet meer in een gezinshuis of bij hun ouders als ze langer vanuit een gesloten groep komen en soms heftig gedrag laten zien.
Jongeren die vanuit hun eigen gezin komen willen doorgaans ook niet naar een vervangend gezin maar liever iets meer op zichzelf. Wij bieden eigenlijk een tussenoplossing, tot ze zover zijn dat ze hun eigen leven meer regie kunnen geven.

-Wat zou je jongeren en verwijzers als tip willen meegeven bij een eventuele verwijzing?

De jongeren moeten er aan toe zijn om richting zelfstandigheid te gaan werken. Als jongeren niks willen dan gaat het op een open groep heel lastig worden. Wij hebben verwachtingen en doelen en die moeten wel aansluiten bij het doel van de jongere zelf.